Nhằm hiện thực hóa chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng về thực hiện giải pháp cấp nước sinh hoạt cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long ứng phó với biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn, ngày 25/11/2020, tại thành phố Mỹ Tho (tỉnh Tiền Giang), Bộ Xây dựng phối hợp với UBND tỉnh Tiền Giang tổ chức hội nghị Tham vấn điều chỉnh quy hoạch cấp nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Bà Mai Thị Liên Hương - Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng) phát biểu khai mạc hội nghị
Dự hội nghị có bà Mai Thị Liên Hương - Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng), lãnh đạo UBND tỉnh Tiền Giang, đại diện UBND các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, các Bộ ngành, Ngân hàng Thế giới, đông đảo các các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.
Phát biểu khai mạc hội nghị, bà Mai Thị Liên Hương cho biết: ngày 8/11/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2140/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch cấp nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch 2140).
Quy hoạch 2140 được lập và phê duyệt trong bối cảnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long chịu ảnh hưởng nặng nề của đợt xâm nhập mặn năm 2015 - 2016. Song theo các nghiên cứu mới nhất của đơn vị tư vấn lập Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030 và thực tế diễn biến nguồn nước trong đợt xâm nhập mặn năm 2019 - 2020, việc phân các vùng và tiểu vùng cấp nước được xác định trong Quy hoạch 2140 vẫn đảm bảo tính phù hợp.
Tuy nhiên, để các dự án cấp nước trong vùng được triển khai một cách hiệu quả, khoa học và đồng bộ, đồng thời làm cơ sở tiến hành cập nhật, tích hợp nội dung định hướng phát triển hạ tầng cấp nước vào Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030, việc điều chỉnh Quy hoạch 2140 là rất cấp thiết.
Tại hội nghị, thông qua việc đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện Quy hoạch 2140, các chuyên gia, các đại biểu đã tích cực thảo luận, trao đổi và đóng góp nhiều ý kiến thiết thực về điều chỉnh quy hoạch cấp nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long, gồm cả trong ngắn hạn, trung và dài hạn.
Nhiều ý kiến chuyên gia thể hiện sự đồng thuận với đề xuất của UBND các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long - gộp chung vùng I (Bắc sông Tiền) và vùng II (giữa sông Tiền và sông Hậu) thành vùng duy nhất (vùng Đông bắc sông Hậu); gộp chung Nhà máy nước sông Tiền 1 và Nhà máy nước sông Tiền 2 thành nhà máy cấp nước vùng duy nhất (Nhà máy nước sông Tiền), với công suất dự kiến đến năm 2025 đạt 300.000 m3/ngày đêm, đến năm 2030 đạt 600.000 m3/ngày đêm. Vị trí Nhà máy nước sông Tiền tại khu vực huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang (tại vị trí gần ngã 3 sông Tiền và sông Cái Cối để đảm bảo an toàn, anh ninh nguồn nước theo các luận chứng đã được phân tích khi lựa chọn điểm đặt trạm bơm Cái Bè).
Toàn cảnh hội nghị
Phát biểu tại hội nghị, đại diện UBND các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Long An mong muốn các Bộ sớm đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch cấp nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long để các địa phương sớm triển khai các chương trình, dự án, nhằm đáp ứng nhu cầu cấp nước cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đảm bảo đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Theo PGS.TS. Trần Đức Hạ (Hội Cấp thoát nước Việt Nam), các địa phương có thể nghiên cứu kết hợp các dự án cấp nước với các dự án thủy lợi để xây dựng các hồ chứa nước và quan tâm đảm bảo an ninh, an toàn nguồn nước. Ông cũng nêu lên phương án cấp nước sạch di động tùy từng thời điểm, tùy theo địa điểm và mức độ tác động của nhiễm mặn và các hiện tượng thời tiết bất thường khác.
Tham dự hội nghị, đại diện Ngân hàng Thế giới cho biết: những đề xuất, kiến nghị của các địa phương cũng như những ý kiến góp ý của các chuyên gia, đại biểu đều có cơ sở và có tính logic. Việt Nam cần xem xét kết hợp các giải pháp từ xử lý nước mặt, xử lý nước mặn nước lợ, tái sử dụng nước mưa, đồng thời cần chia dự án thành các giai đoạn nối tiếp nhau để có những giải pháp cấp nước phù hợp nhất.
Đánh giá cao mọi ý kiến đóng góp của các đại biểu, bà Mai Thị Liên Hương cho biết Ban tổ chức sẽ nghiên cứu, tiếp thu và sớm hoàn thiện các phương án để đề xuất Chính phủ xem xét, quyết định.
Trần Đình Hà
